Peisaren

På 1900-talet var det og tillaup til industrialisering. Hermetikkfabrikken Vassøen Canning Co. blei etablert i Makkavågen i 1916. Men det var ein liten fabrikk, og kanskje ingen stor økonomisk suksess. I 1930-åra blei produksjonen redusert og ein del av utstyret selt. Men såg jenoppsto fabrikken i 1950, da Emil Vassøy, son til ein av dei opphavlege stiftarane registrerte firmanamnet på nytt, nå som Vassøy Canning, og starta med hermetisering av blåskjell, reker og andre skaldyr.

Etter kvart blei det og vanleg å pendle til arbeid i byen. Rutekaien blei på 1950-talet flytta frå Makkavågen til sin nåverande plass i Jonevika, lenger nord. Det var eit stort framsteg da dei fekk bilferje. «Bilferjå kom i 1972», fortel Turid Trondsen, gammal vassøybu som fortalde om gamle dagar i 17. mai-talen på Vassøy skole i 2011. «Før bilferjå kom, måtte me leia skjøtta eller lekter for å få ting heim. Når någen bygde hus, kom heile huset på ein gang, så det va litt av et sled å få allt te byggeplassen. Grunnmur blei laga av blokker. Alt så sko støybas, måtte blandas med hånd, eller reia.»

Den største veksten i busettinga kom etter at ­Hetland kommune blei ein del av Stavanger i 1965 og oljealderen førte til byvekst som også fekk følgjer for noen av byøyane. Eksisterande bustadområde blei fortetta, og jordbruksområde blei lagt ut til bustadfelt. Delar av Vassøy framstår nå som tett forstadsbebyggelse med einebustadar. Ein del av den opphavlege bebyggelsen er registrert for vurdering av verneverdi, andre, eldre hus er moderniserte på ein måte som har gjort at ein del historiske særtrekk har gått tapt, men fordi Vassøy ikkje har fått fastlandssamband har både landskapet og bebyggelsen sterkare preg av det opphavlege kultur- og naturlandskapet enn øysamfunn som har fått fastlandssamband.