Nord-Talgje

Namnet Talgje blir sett i samanheng med skjering, tilhogging, og ein trur det kan knytast til dei gamle steinbrota på øya. På sørsida av øya, på ein plass kalla Hildrane, litt vest for Helgøysund, har det vore kvernsteinsbrot. Området ber preg av masseproduksjon og var i bruk i middelalderen. Brotet ligg heilt i sjøkanten, har eit omfang på kring 40 x 100 meter, og er godt synleg når ein går langs sjøen. Det var ein steinsort som var godt eigna til bruk i kverner, og greie forhold for å skipe ut kvernsteinane, som gjorde at forholda låg til rette for kvernsteinproduksjon her. I alt er det funne spor etter meir enn 700 emne som er tatt ut av berget. I fint ver kan ein gå inn her med båt.

I berggrunnen på Talgje finst det og fleire stader marmor. Dette var grunnlaget for ei bergverksdrift som starta i 1898 og heldt fram til kring 1960. Det var mange som fekk arbeid i marmorbrota, men helst i stutte sesongar da det var mindre å gjera på gardane. Karane lesste den brotne steinen på små vogner og hadde tipp, taubane og flatbotna pråmar til å frakte steinen med. Medan steinen gikk til utlandet blei han henta i store båtar, men frå 1925 blei marmoren skipa ut i mindre båtar som gikk til Stavanger med han. I Røydevågen, der ein både kan gå inn med båt, eller koma til med turstien frå parkeringsplassane ved Pålaneset vest på Talgje, kan ein sjå restar etter marmordrifta.